4857 SAYILI ?? KANUNU:
____________________________________________________________________________________________
Kanun No. 4857 / Kabul Tarihi: 22/05/2003
?K?NC? B?LüM: ?? S?zle?mesi, Türleri ve Feshi
____________________________________________________________________________________________
Tan?m ve ?ekil
MADDE 8. -
Süresi bir y?l ve daha fazla olan i? s?zle?melerinin yaz?l? ?ekilde yap?lmas? zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her ?e?it resim ve har?tan muaft?r.
Yaz?l? s?zle?me yap?lmayan hallerde i?veren i??iye en ge? iki ay i?inde genel ve ?zel ?al??ma ko?ullar?n?, günlük ya da haftal?k ?al??ma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ?deme d?nemini, süresi belirli ise s?zle?menin süresini, fesih halinde taraflar?n uymak zorunda olduklar? hükümleri g?steren yaz?l? bir belge vermekle yükümlüdür. Süresi bir ay? ge?meyen belirli süreli i? s?zle?melerinde bu f?kra hükmü uygulanmaz. ?? s?zle?mesi iki ayl?k süre dolmadan sona ermi? ise, bu bilgilerin en ge? sona erme tarihinde i??iye yaz?l? olarak verilmesi zorunludur.
Türü ve ?al??ma bi?imlerini belirleme serbestisi
MADDE 9 -
?? s?zle?meleri belirli veya belirsiz süreli yap?l?r. Bu s?zle?meler ?al??ma bi?imleri bak?m?ndan tam süreli veya k?sm? süreli yahut deneme süreli ya da di?er türde olu?turulabilir.
Sürekli ve süreksiz i?lerdeki i? s?zle?meleri
MADDE 10.-
Bu Kanunun 3, 8, 12, 13, 14, 15, 17, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 34, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 75, 80 ve ge?ici 6 nc? maddeleri süreksiz i?lerde yap?lan i? s?zle?melerinde uygulanmaz. Süreksiz i?lerde, bu maddelerde düzenlenen konularda Bor?lar Kanunu hükümleri uygulan?r.
Belirli ve belirsiz süreli i? s?zle?mesi
MADDE 11 – ?? ili?kisinin bir süreye ba?l? olarak yap?lmad??? halde s?zle?me belirsiz süreli say?l?r. Belirli süreli i?lerde veya belli bir i?in tamamlanmas? veya belirli bir olgunun ortaya ??kmas? gibi objektif ko?ullara ba?l? olarak i?veren ile i??i aras?nda yaz?l? ?ekilde yap?lan i? s?zle?mesi belirli süreli i? s?zle?mesidir.
Belirli süreli i? s?zle?mesi, esasl? bir neden olmad?k?a, birden fazla üst üste (zincirleme) yap?lamaz. Aksi halde i? s?zle?mesi ba?lang??tan itibaren belirsiz süreli kabul edilir.
Esasl? nedene dayal? zincirleme i? s?zle?meleri, belirli süreli olma ?zelli?ini korurlar.
Belirli ve belirsiz süreli i? s?zle?mesi ay?r?m?n s?n?rlar?
MADDE 12 -
Belirli süreli i? s?zle?mesi ile ?al??an i??iye, belirli bir zaman ?l?üt al?narak ?denecek ücret ve paraya ili?kin b?lünebilir menfaatler, i??inin ?al??t??? süreye orant?l? olarak verilir. Herhangi bir ?al??ma ?art?ndan yararlanmak i?in ayn? i?yeri veya i?letmede ge?irilen k?dem arand???nda belirli süreli i? s?zle?mesine g?re ?al??an i??i i?in farkl? k?dem uygulanmas?n? hakl? g?steren bir neden olmad?k?a, belirsiz süreli i? s?zle?mesi ile ?al??an emsal i??i hakk?nda esas al?nan k?dem uygulan?r.
Emsal i??i, i?yerinde ayn? veya benzeri i?te belirsiz süreli i? s?zle?mesiyle ?al??t?r?lan i??idir. ??yerinde b?yle bir i??i bulunmad??? takdirde, o i?kolunda ?artlara uygun bir i?yerinde ayn? veya benzer i?i üstlenen belirsiz süreli i? s?zle?mesiyle ?al??t?r?lan i??i dikkate al?n?r.
K?sm? süreli ve tam süreli i? s?zle?mesi
MADDE 13 -
K?sm? süreli i? s?zle?mesi ile ?al??t?r?lan i??i, ay?r?m? hakl? k?lan bir neden olmad?k?a, salt i? s?zle?mesinin k?sm? süreli olmas?ndan dolay? tam süreli emsal i??iye g?re farkl? i?leme tabi tutulamaz. K?sm? süreli ?al??an i??inin ücret ve paraya ili?kin b?lünebilir menfaatleri, tam süreli emsal i??iye g?re ?al??t??? süreye orant?l? olarak ?denir.
Emsal i??i, i?yerinde ayn? veya benzeri i?te tam süreli ?al??t?r?lan i??idir. ??yerinde b?yle bir i??i bulunmad??? takdirde, o i?kolunda ?artlara uygun i?yerinde ayn? veya benzer i?i üstlenen tam süreli i? s?zle?mesiyle ?al??t?r?lan i??i esas al?n?r.
??yerinde ?al??an i??ilerin, niteliklerine uygun a??k yer bulundu?unda k?sm? süreliden tam süreliye veya tam süreliden k?sm? süreliye ge?irilme istekleri i?verence dikkate al?n?r ve bo? yerler zaman?nda duyurulur.
?a?r? üzerine ?al??ma
MADDE 14. -
Hafta, ay veya y?l gibi bir zaman dilimi i?inde i??inin ne kadar süreyle ?al??aca??n? taraflar belirlemedikleri takdirde, haftal?k ?al??ma süresi yirmi saat kararla?t?r?lm?? say?l?r. ?a?r? üzerine ?al??t?r?lmak i?in belirlenen sürede i??i ?al??t?r?ls?n veya ?al??t?r?lmas?n ücrete hak kazan?r.
???iden i? g?rme borcunu yerine getirmesini ?a?r? yoluyla talep hakk?na sahip olan i?veren, bu ?a?r?y?, aksi kararla?t?r?lmad?k?a, i??inin ?al??aca?? zamandan en az d?rt gün ?nce yapmak zorundad?r. Süreye uygun ?a?r? üzerine i??i i? g?rme edimini yerine getirmekle yükümlüdür. S?zle?mede günlük ?al??ma süresi kararla?t?r?lmam?? ise, i?veren her ?a?r?da i??iyi günde en az d?rt saat üst üste ?al??t?rmak zorundad?r.
Deneme süreli i? s?zle?mesi
MADDE 15. -
Deneme süresi i?inde taraflar i? s?zle?mesini bildirim süresine gerek olmaks?z?n ve tazminats?z feshedebilir. ???inin ?al??t??? günler i?in ücret ve di?er haklar? sakl?d?r.
Tak?m s?zle?mesi ile olu?turulan i? s?zle?meleri
MADDE 16. -
Tak?m s?zle?mesinin, olu?turulacak i? s?zle?meleri i?in hangi süre kararla?t?r?lm?? olursa olsun, yaz?l? yap?lmas? gerekir. S?zle?mede her i??inin kimli?i ve alaca?? ücret ayr? ayr? g?sterilir.
Tak?m s?zle?mesinde isimleri yaz?l? i??ilerden her birinin i?e ba?lamas?yla, o i??i ile i?veren aras?nda tak?m s?zle?mesinde belirlenen ?artlarla bir i? s?zle?mesi yap?lm?? say?l?r. Ancak, tak?m s?zle?mesi hakk?nda Bor?lar Kanununun 110 uncu maddesi hükmü de uygulan?r.
??e ba?lamas?yla i? s?zle?mesi kurulan i??ilere ücretlerini i?veren veya i?veren vekili her birine ayr? ayr? ?demek zorundad?r. Tak?m k?lavuzu i?in, tak?ma dahil i??ilerin ücretlerinden i?e arac?l?k veya benzeri bir nedenle kesinti yap?lamaz.
Süreli fesih
MADDE 17. Audemars Piguet Replica -
?? s?zle?meleri;
a) ??i alt? aydan az sürmü? olan i??i i?in, bildirimin di?er tarafa yap?lmas?ndan ba?layarak iki hafta sonra,
b) ??i alt? aydan birbu?uk y?la kadar sürmü? olan i??i i?in, bildirimin di?er tarafa yap?lmas?ndan ba?layarak d?rt hafta sonra,
c) ??i birbu?uk y?ldan ü? y?la kadar sürmü? olan i??i i?in, bildirimin di?er tarafa yap?lmas?ndan ba?layarak alt? hafta sonra,
d) ??i ü? y?ldan fazla sürmü? i??i i?in, bildirim yap?lmas?ndan ba?layarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmi? say?l?r.
Bu süreler asgari olup s?zle?meler ile art?r?labilir.
Bildirim ?art?na uymayan taraf, bildirim süresine ili?kin ücret tutar?nda tazminat ?demek zorundad?r.
??veren bildirim süresine ait ücreti pe?in vermek suretiyle i? s?zle?mesini feshedebilir.
??verenin bildirim ?art?na uymamas? veya bildirim süresine ait ücreti pe?in ?deyerek s?zle?meyi feshetmesi, bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddesi hükümlerinin uygulanmas?na engel olmaz. 18 inci maddenin birinci f?kras? uyar?nca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alan? d???nda kalan i??ilerin i? s?zle?mesinin, fesih hakk?n?n k?tüye kullan?larak sona erdirildi?i durumlarda i??iye bildirim süresinin ü? kat? tutar?nda tazminat ?denir. Fesih i?in bildirim ?art?na da uyulmamas? ayr?ca d?rdüncü f?kra uyar?nca tazminat ?denmesini gerektirir.
Bu maddeye g?re ?denecek tazminatlar ile bildirim sürelerine ait pe?in ?denecek ücretin hesab?nda 32 nci maddenin birinci f?kras?nda yaz?lan ücrete ek olarak i??iye sa?lanm?? para veya para ile ?l?ülmesi mümkün s?zle?me ve Kanundan do?an menfaatler de g?z ?nünde tutulur.
Feshin ge?erli sebebe dayand?r?lmas?
MADDE 18. -
Alt? ayl?k k?dem hesab?nda bu Kanunun 66 nc? maddesindeki süreler dikkate al?n?r.
?zellikle a?a??daki hususlar fesih i?in ge?erli bir sebep olu?turmaz:
a) Sendika üyeli?i veya ?al??ma saatleri d???nda veya i?verenin r?zas? ile ?al??ma saatleri i?inde sendikal faaliyetlere kat?lmak.
b) ??yeri sendika temsilcili?i yapmak.
c) Mevzuattan veya s?zle?meden do?an haklar?n? takip i?in i?veren aleyhine idari veya adli makamlara ba?vurmak veya bu hususta ba?lat?lm?? sürece kat?lmak.
d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, do?um, din, siyasi g?rü? ve benzeri nedenler.
e) 74 üncü maddede ?ng?rülen ve kad?n i??ilerin ?al??t?r?lmas?n?n yasak oldu?u sürelerde i?e gelmemek.
f) Hastal?k veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) numaral? bendinin (b) alt bendinde ?ng?rülen bekleme süresinde i?e ge?ici devams?zl?k.
???inin alt? ayl?k k?demi, ayn? i?verenin bir veya de?i?ik i?yerlerinde ge?en süreler birle?tirilerek hesap edilir. ??verenin ayn? i?kolunda birden fazla i?yerinin bulunmas? halinde, i?yerinde ?al??an i??i say?s?, bu i?yerlerinde ?al??an toplam i??i say?s?na g?re belirlenir.
??letmenin bütününü sevk ve idare eden i?veren vekili ve yard?mc?lar? ile i?yerinin bütününü sevk ve idare eden ve i??iyi i?e alma ve i?ten ??karma yetkisi bulunan i?veren veeri hakk?nda bu madde, 19 ve 21 inci maddeler ile 25 inci maddenin son f?kras? uygulanmaz.
S?zle?menin feshinde usul
MADDE 19. -
Hakk?ndaki iddialara kar?? savunmas?n? almadan bir i??inin belirsiz süreli i? s?zle?mesi, o i??inin davran??? veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, i?verenin 25 inci maddenin (II) numaral? bendi ?artlar?na uygun fesih hakk? sakl?d?r.
Fesih bildirimine itiraz ve usulü
MADDE 20. -
Feshin ge?erli bir sebebe dayand???n? ispat yükümlülü?ü i?verene aittir. ???i, feshin ba?ka bir sebebe dayand???n? iddia etti?i takdirde, bu iddias?n? ispatla yükümlüdür.
Dava seri muhakeme usulüne g?re iki ay i?inde sonu?land?r?l?r. Mahkemece verilen karar?n temyizi halinde, Yarg?tay bir ay i?inde kesin olarak karar verir.
?zel hakemin olu?umu, ?al??ma esas ve usulleri ??kar?lacak bir y?netmelikle belirlenir.
Ge?ersiz sebeple yap?lan feshin sonu?lar?
MADDE 21. -
Mahkeme veya ?zel hakem feshin ge?ersizli?ine karar verdi?inde, i??inin i?e ba?lat?lmamas? halinde ?denecek tazminat miktar?n? da belirler.
Karar?n kesinle?mesine kadar ?al??t?r?lmad??? süre i?in i??iye en ?ok d?rt aya kadar do?mu? bulunan ücret ve di?er haklar? ?denir.
???i i?e ba?lat?l?rsa, pe?in olarak ?denen bildirim süresine ait ücret ile k?dem tazminat?, yukar?daki f?kra hükümlerine g?re yap?lacak ?demeden mahsup edilir. ??e ba?lat?lmayan i??iye bildirim süresi verilmemi? veya bildirim süresine ait ücret pe?in ?denmemi?se, bu sürelere ait ücret tutar? ayr?ca ?denir.
???i kesinle?en mahkeme veya ?zel hakem karar?n?n tebli?inden itibaren on i?günü i?inde i?e ba?lamak i?in i?verene ba?vuruda bulunmak zorundad?r. ???i bu süre i?inde ba?vuruda bulunmaz ise, i?verence yap?lm?? olan fesih ge?erli bir fesih say?l?r ve i?veren sadece bunun hukuki sonu?lar? ile sorumlu olur.
Bu maddenin birinci, ikinci ve ü?üncü f?kra hükümleri s?zle?meler ile hi?bir suretle de?i?tirilemez; aksi y?nde s?zle?me hükümleri ge?ersizdir.
?al??ma ko?ullar?nda de?i?iklik ve i? s?zle?mesinin feshi
MADDE 22. -
Taraflar aralar?nda anla?arak ?al??ma ko?ullar?n? her zaman de?i?tirebilir. ?al??ma ko?ullar?nda de?i?iklik ge?mi?e etkili olarak yürürlü?e konulamaz.
Yeni i?verenin sorumlulu?u
MADDE 23. -
a) ???inin bu davran???na, yeni i?e girdi?i i?veren sebep olmu?sa.
b) Yeni i?veren, i??inin bu davran???n? bilerek onu i?e alm??sa.
c) Yeni i?veren i??inin bu davran???n? ??rendikten sonra dahi onu ?al??t?rmaya devam ederse.
???inin hakl? nedenle derhal fesih hakk?
MADDE 24. -
I. Sa?l?k sebepleri:
a) ?? s?zle?mesinin konusu olan i?in yap?lmas? i?in niteli?inden do?an bir sebeple i??inin sa?l??? veya ya?ay??? i?in tehlikeli olursa.
b) ???inin sürekli olarak yak?ndan ve do?rudan bulu?up g?rü?tü?ü i?veren yahut ba?ka bir i??i bula??c? veya i??inin i?i ile ba?da?mayan bir hastal??a tutulursa.
II. Ahlak ve iyiniyet kurallar?na uymayan haller ve benzerleri:
a) ??veren i? s?zle?mesi yap?ld??? s?rada bu s?zle?menin esasl? noktalar?ndan biri hakk?nda yanl?? vas?flar veya ?artlar g?stermek yahut ger?e?e uygun olmayan bilgiler vermek veya s?zler s?ylemek suretiyle i??iyi yan?lt?rsa.
b) ??veren i??inin veya ailesi üyelerinden birinin ?eref ve namusuna dokunacak ?ekilde s?zler s?yler, davran??larda bulunursa veya i??iye cinsel tacizde bulunursa.
c) ??veren i??iye veya ailesi üyelerinden birine kar?? sata?mada bulunur veya g?zda?? verirse, yahut i??iyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna kar?? davran??a ?zendirir, k??k?rt?r, sürükler, yahut i??iye ve ailesi üyelerinden birine kar?? hapsi gerektiren bir su? i?lerse yahut i??i hakk?nda ?eref ve haysiyet k?r?c? as?ls?z a??r isnad veya ithamlarda bulunursa.
d) ???inin di?er bir i??i veya ü?üncü ki?iler taraf?ndan i?yerinde cinsel tacize u?ramas? ve bu durumu i?verene bildirmesine ra?men gerekli ?nlemler al?nmazsa.
e) ??veren taraf?ndan i??inin ücreti kanun hükümleri veya s?zle?me ?artlar?na uygun olarak hesap edilmez veya ?denmezse,
f) ücretin par?a ba??na veya i? tutar? üzerinden ?denmesi kararla?t?r?l?p da i?veren taraf?ndan i??iye yapabilece?i say? ve tutardan az i? verildi?i hallerde, aradaki ücret fark? zaman esas?na g?re ?denerek i??inin eksik ald??? ücret kar??lanmazsa, yahut ?al??ma ?artlar? uygulanmazsa.
III. Zorlay?c? sebepler:
???inin ?al??t??? i?yerinde bir haftadan fazla süre ile i?in durmas?n? gerektirecek zorlay?c? sebepler ortaya ??karsa.
??verenin hakl? nedenle derhal fesih hakk?
MADDE 25. -
I-
a) ???inin kendi kast?ndan veya derli toplu olmayan ya?ay???ndan yahut i?kiye dü?künlü?ünden do?acak bir hastal??a veya sakatl??a u?ramas? halinde, bu sebeple do?acak devams?zl???n ard? ard?na ü? i? günü veya bir ayda be? i? gününden fazla sürmesi.
b) ???inin tutuldu?u hastal???n tedavi edilemeyecek nitelikte oldu?u ve i?yerinde ?al??mas?nda sak?nca bulundu?unun Sa?l?k Kurulunca saptanmas? durumunda.
(a) alt bendinde say?lan sebepler d???nda i??inin hastal?k, kaza, do?um ve gebelik gibi hallerde i?veren i?in i? s?zle?mesini bildirimsiz fesih hakk?; belirtilen hallerin i??inin i?yerindeki ?al??ma süresine g?re 17 nci maddedeki bildirim sürelerini alt? hafta a?mas?ndan sonra do?ar. Do?um ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde ba?lar. Ancak i??inin i? s?zle?mesinin ask?da kalmas? nedeniyle i?ine gidemedi?i süreler i?in ücret i?lemez.
II-
a) ?? s?zle?mesi yap?ld??? s?rada bu s?zle?menin esasl? noktalar?ndan biri i?in gerekli vas?flar veya ?artlar kendisinde bulunmad??? halde bunlar?n kendisinde bulundu?unu ileri sürerek, yahut ger?e?e uygun olmayan bilgiler veya s?zler s?yleyerek i??inin i?vereni yan?ltmas?.
b) ???inin, i?veren yahut bunlar?n aile üyelerinden birinin ?eref ve namusuna dokunacak s?zler sarfetmesi veya davran??larda bulunmas?, yahut i?veren hakk?nda ?eref ve haysiyet k?r?c? as?ls?z ihbar ve isnadlarda bulunmas?.
c) ???inin i?verenin ba?ka bir i??isine cinsel tacizde bulunmas?.
d) ???inin i?verene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut i?verenin ba?ka i??isine sata?mas? veya 84 üncü maddeye ayk?r? hareket etmesi.
e) ???inin, i?verenin güvenini k?tüye kullanmak, h?rs?zl?k yapmak, i?verenin meslek s?rlar?n? ortaya atmak gibi do?ruluk ve ba?l?l??a uymayan davran??larda bulunmas?.
f) ???inin, i?yerinde, yedi günden fazla hapisle cezaland?r?lan ve cezas? ertelenmeyen bir su? i?lemesi.
g) ???inin i?verenden izin almaks?z?n veya hakl? bir sebebe dayanmaks?z?n ard? ard?na iki i?günü veya bir ay i?inde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki i? günü, yahut bir ayda ü? i?günü i?ine devam etmemesi.
h) ???inin yapmakla ?devli bulundu?u g?revleri kendisine hat?rlat?ld??? halde yapmamakta ?srar etmesi.
?) ???inin kendi iste?i veya savsamas? yüzünden i?in güvenli?ini tehlikeye dü?ürmesi, i?yerinin mal? olan veya mal? olmay?p da eli alt?nda bulunan makineleri, tesisat? veya ba?ka e?ya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutar?yla ?deyemeyecek derecede hasara ve kayba u?ratmas?.
III-
???iyi i?yerinde bir haftadan fazla süre ile ?al??maktan al?koyan zorlay?c? bir sebebin ortaya ??kmas?.
IV-
???i feshin yukar?daki bentlerde ?ng?rülen sebeplere uygun olmad??? iddias? ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri ?er?evesinde yarg? yoluna ba?vurabilir.
Derhal fesih hakk?n? kullanma süresi
MADDE 26. -
Bu haller sebebiyle i??i yahut i?verenden i? s?zle?mesini yukar?daki f?krada ?ng?rülen süre i?inde feshedenlerin di?er taraftan tazminat haklar? sakl?d?r.
Yeni i? arama izni
MADDE 27. -
??veren yeni i? arama iznini vermez veya eksik kulland?r?rsa o süreye ili?kin ücret i??iye ?denir.
??veren, i? arama izni esnas?nda i??iyi ?al??t?r?r ise i??inin izin kullanarak bir ?al??ma kar??l??? olmaks?z?n alaca?? ücrete ilaveten, ?al??t?rd??? sürenin ücretini yüzde yüz zaml? ?der.
?al??ma belgesi
MADDE 28. -
Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede do?ru olmayan bilgiler bulunmas?ndan zarar g?ren i??i veyahut i??iyi i?ine alan yeni i?veren eski i?verenden tazminat isteyebilir.
Bu belgeler her türlü resim ve har?tan muaft?r.
Toplu i??i ??karma
MADDE 29. -
??yerinde ?al??an i??i say?s?:
a) 20 ile 100 i??i aras?nda ise, en az 10 i??inin,
b) 101 ile 300 i??i aras?nda ise, en az yüzde on oran?nda i??inin,
c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 i??inin,
??ine 17 nci madde uyar?nca ve bir ayl?k süre i?inde ayn? tarihte veya farkl? tarihlerde son verilmesi toplu i??i ??karma say?l?r.
Birinci f?kra uyar?nca yap?lacak bildirimde i??i ??karman?n sebepleri, bundan etkilenecek i??i say?s? ve gruplar? ile i?e son verme i?lemlerinin hangi zaman diliminde ger?ekle?ece?ine ili?kin bilgilerin bulunmas? zorunludur.
Bildirimden sonra i?yeri sendika temsilcileri ile i?veren aras?nda yap?lacak g?rü?melerde, toplu i??i ??karman?n ?nlenmesi ya da ??kar?lacak i??i say?s?n?n azalt?lmas? yahut ??karman?n i??iler a??s?ndan olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi konular? ele al?n?r. G?rü?melerin sonunda, toplant?n?n yap?ld???n? g?steren bir belge düzenlenir.
Fesih bildirimleri, i?verenin toplu i??i ??karma iste?ini b?lge müdürlü?üne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm do?urur.
??yerinin bütünüyle kapat?larak kesin ve devaml? suretle faaliyete son verilmesi halinde, i?veren sadece durumu en az otuz gün ?nceden ilgili b?lge müdürlü?üne ve Türkiye ?? Kurumuna bildirmek ve i?yerinde ilan etmekle yükümlüdür. ??veren toplu i??i ??karman?n kesinle?mesinden itibaren alt? ay i?inde ayn? nitelikteki i? i?in yeniden i??i almak istedi?i takdirde nitelikleri uygun olanlar? tercihen i?e ?a??r?r.
Mevsim ve kampanya i?lerinde ?al??an i??ilerin i?ten ??kar?lmalar? hakk?nda, i?ten ??karma bu i?lerin niteli?ine ba?l? olarak yap?l?yorsa, toplu i??i ??karmaya ili?kin hükümler uygulanmaz.
??veren toplu i??i ??kar?lmas?na ili?kin hükümleri 18, 19, 20 ve 21 inci madde hükümlerinin uygulanmas?n? engellemek amac?yla kullanamaz; aksi halde i??i bu maddelere g?re dava a?abilir.
?zürlü, eski hükümlü ve ter?r ma?duru ?al??t?rma zorunlulu?u
MADDE 30. -
Bu kapsamda ?al??t?r?lacak i??i say?s?n?n tespitinde belirsiz süreli i? s?zle?mesine ve belirli süreli i? s?zle?mesine g?re ?al??t?r?lan i??iler esas al?n?r. K?smi süreli i? s?zle?mesine g?re ?al??anlar, ?al??ma süreleri dikkate al?narak tam süreli ?al??maya d?nü?türülür.
Oranlar?n hesaplanmas?nda yar?ma kadar kesirler dikkate al?nmaz, yar?m ve daha fazla olanlar tama d?nü?türülür.
??yerinin i??isi iken sakatlanan, eski hükümlü ya da ter?r ma?duru olanlara ?ncelik tan?n?r.
??verenler ?al??t?rmakla yükümlü olduklar? i??ileri Türkiye ?? Kurumu arac?l??? ile sa?larlar.
Bu kapsamda ?al??t?r?lacak i??ilerin nitelikleri, hangi i?lerde ?al??t?r?labilecekleri, bunlar?n i?yerlerinde genel hükümler d???nda ba?l? olacaklar? ?zel ?al??ma ile mesle?e y?neltilmeleri, mesleki y?nden i?verence nas?l i?e al?nacaklar?, Adalet Bakanl??? ile ?al??ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl???nca birlikte ??kar?lacak y?netmelikle düzenlenir.
Yer alt? ve su alt? i?lerinde ?zürlü i??i ?al??t?r?lamaz ve yukar?daki hükümler uyar?nca i?yerlerindeki i??i say?s?n?n tespitinde yer alt? ve su alt? i?lerinde ?al??anlar hesaba kat?lmaz.
Bir i?yerinden malulen ayr?lmak zorunda kal?p da sonradan maluliyeti ortadan kalkan i??iler eski i?yerlerinde tekrar i?e al?nmalar?n? istedikleri takdirde, i?veren bunlar? eski i?leri veya benzeri i?lerde bo? yer varsa derhal, yoksa bo?alacak ilk i?e ba?ka isteklilere tercih ederek, o andaki ?artlarla i?e almak zorundad?r. Aranan ?artlar bulundu?u halde i?veren i? s?zle?mesi yapma yükümlülü?ünü yerine getirmezse, i?e al?nma iste?inde bulunan eski i??iye alt? ayl?k ücret tutar?nda tazminat ?der.
Eski hükümlü ?al??t?r?lmas?nda kanunlardaki kamu güvenli?i ile ilgili hizmetlere ili?kin ?zel hükümler sakl?d?r.
Bakanlar Kurulunca belirlenecek oranlar?n üstünde ?zürlü ve eski hükümlü ve ter?r ma?duru ?al??t?ran i?verenlerin kontenjan fazlas? i??iler i?in ?zürlü ve eski hükümlü ?al??t?rmakla yükümlü olmad?klar? halde ?zürlü ?al??t?ran veya ?al??ma gücünü yüzde seksenden fazla kaybetmi? ?zürlüyü ?al??t?ran i?verenlerin bu ?ekilde ?al??t?rd?klar? her bir ?zürlü i?in 506 say?l? Sosyal Sigortalar Kanununa g?re ?demeleri gereken i?veren sigorta prim hisselerinin yüzde ellisini kendisi, yüzde ellisini Hazine ?der.
Bu maddeye ayk?r?l?k hallerinde 101 inci madde uyar?nca tahsil edilecek para cezalar? Türkiye ?? Kurumu büt?esinin Maliye Bakanl???nca a??lacak ?zel tertibine gelir kaydedilir. Bu hesapta toplanan paralar ?zürlü ve eski hükümlülerin mesleki e?itim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi i?ini kurma ve bu gibi projelerde kullan?lmak üzere Türkiye ?? Kurumuna aktar?l?r. Toplanan paralar?n nerelere ve ne kadar verilece?i Türkiye ?? Kurumu Genel Müdürlü?ünün koordinat?rlü?ünde, ?al??ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl??? ?al??ma Genel Müdürlü?ü, ?? Sa?l??? ve Güvenli?i Genel Müdürlü?ü, ?zürlüler ?daresi Ba?kanl???, Adalet Bakanl??? Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlü?ü, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu ve en ?ok i??i ve i?vereni temsil eden üst kurulu?lar?n birer temsilcilerinden olu?an komisyon taraf?ndan karara ba?lan?r. Komisyonun ?al??ma usul ve esaslar? ?al??ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl???nca ??kar?lacak y?netmelikle düzenlenir.
Askerlik ve kanundan do?an ?al??ma
MADDE 31. -
???inin bu haktan faydalanabilmesi i?in o i?te en az bir y?l ?al??m?? olmas? ?artt?r. Bir y?ldan ?ok ?al??maya kar??l?k her fazla y?l i?in, ayr?ca iki gün eklenir. ?u kadar ki bu sürenin tamam? doksan günü ge?emez.
?? s?zle?mesinin feshedilmi? say?labilmesi i?in beklenilmesi gereken süre i?inde i??inin ücreti i?lemez. Ancak ?zel kanunlar?n bu husustaki hükümleri sakl?d?r. Bu süre i?inde i? s?zle?mesinin Kanundan do?an ba?ka bir sebebe dayan?larak i?veren veya i??i taraf?ndan feshedildi?i ?teki tarafa bildirilmi? olsa bile, fesih i?in Kanunun g?sterdi?i süre bu sürenin bitiminden sonra i?lemeye ba?lar. Ancak i? s?zle?mesi belirli süreli olarak yap?lm?? ve s?zle?me yukar?da yaz?l? süre i?inde kendili?inden sona eriyorsa bu madde hükümleri uygulanmaz.
Herhangi bir askeri ve kanuni ?dev dolay?s?yla i?inden ayr?lan i??iler bu ?devin sona ermesinden ba?layarak iki ay i?inde i?e girmek istedikleri takdirde i?veren bunlar? eski i?leri veya benzeri i?lerde bo? yer varsa derhal, yoksa bo?alacak ilk i?e ba?ka isteklilere tercih ederek, o andaki ?artlarla i?e almak zorundad?r. Aranan ?artlar bulundu?u halde i?veren i? s?zle?mesi yapma yükümlülü?ünü yerine getirmezse, i?e al?nma iste?inde bulunan eski i??iye ü? ayl?k ücret tutar?nda tazminat ?der.
____________________________________________________________________________________________
Türkiye Selüloz, Ka??t ve A?a? Mamulleri Sanayi ??verenleri Sendikas? -
Büyükdere Cad. No: 95 ??nar Apt. Kat: 3 D:11/12 34387 Mecidiyek?y -
Türkiye Selüloz, Ka??t ve A?a? Mamulleri Sanayi ??verenleri Sendikas?
